HOME › python cơ bản - lập trình python cho người mới bắt đầu>>03. kiến thức căn bản về chuơng trình python

Xuống dòng trong python

20 tháng 1 ,2021

Hướng dẫn cách xuống dòng trong python. Trong Python, việc xử lý và quản lý xuống dòng là một khía cạnh quan trọng của việc viết mã và xử lý văn bản. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về cách làm việc với xuống dòng trong Python, bao gồm việc in xuống dòng, xử lý chuỗi có xuống dòng và thực hiện các tác vụ liên quan đến kiểm soát dòng.

Xuống dòng là gì?

Trong ngôn ngữ lập trình, xuống dòng là một ký tự hoặc dãy ký tự đặc biệt được sử dụng để chỉ sự kết thúc của một dòng trong mã nguồn. Khi máy tính gặp ký tự xuống dòng, nó sẽ chuyển sang dòng mới và bắt đầu thực hiện mã từ đầu dòng đó. Ký tự xuống dòng thường được biểu thị bằng dấu gạch ngang ngược (\n) trong Python.

Xuống dòng trong Chuỗi

Ký tự xuống dòng trong Chuỗi

Trong Python, bạn có thể sử dụng ký tự xuống dòng (\n) để thêm dòng mới vào một chuỗi. Điều này hữu ích khi bạn muốn tạo các đoạn văn bản đa dòng hoặc định dạng chuỗi đầu ra của bạn. Dưới đây là một ví dụ:

text = "Dòng 1\nDòng 2\nDòng 3"
print(text)

Kết quả sẽ là:

Dòng 1
Dòng 2
Dòng 3

Như bạn thấy, khi bạn sử dụng \n, nội dung trong chuỗi sẽ được chia thành các dòng mới tại các vị trí tương ứng.

Xử Lý Chuỗi Có Xuống Dòng

Để xử lý chuỗi có xuống dòng mà chúng ta đã tạo ở trên, bạn có thể sử dụng phương thức splitlines() để tách chuỗi thành một danh sách các dòng. Ví dụ:

text = "Dòng 1\nDòng 2\nDòng 3"
lines = text.splitlines()
for line in lines:
    print(line)

Kết quả sẽ là:

Dòng 1
Dòng 2
Dòng 3

Phương thức splitlines() tách chuỗi thành danh sách các dòng, loại bỏ các ký tự xuống dòng (\n, \r, hoặc \r\n).

Xuống dòng giữa câu Lệnh

Đừng nhầm lẫn xuống dòng giữa lệnh bằng cách nhấn ENTER

Một câu lệnh trong python được viết trên môt dòng và được kết thúc bởi ký tự xuống dòng tạo ra khi bạn nhấn phím ENTER.
Do vậy, trong một câu lệnh quá dài, nếu bạn muốn xuống dòng giữa câu lệnh và viết câu lệnh trên nhiều dòng cho dễ nhìn, bạn không thể đơn giản xuống dòng chỉ bằng cách nhấn phím ENTER.
Python sẽ coi câu lệnh đó kết thúc tại vị trí ấn phím ENTER và bỏ qua phần còn lại của câu lệnh, khiến cho câu lệnh bị lỗi khi chạy.
Ví dụ như câu lệnh dưới đây:

num = 10 + 20 + 30 + 40 + 50 + 60 + 70 
print (num)

Giả sử bạn muốn xuống dòng ở vị trí sau ký tự 40 +, nếu bạn xuống dòng bằng cách nhấn phím ENTER thì lỗi sẽ xảy ra như sau:

num = 10 + 20 + 30 + 40 +
50 + 60 + 70 
print (num)

Lỗi SyntaxError bị trả về:

  File "Main.py", line 1
    num = 10 + 20 + 30 + 40 +
                            ^
SyntaxError: invalid syntax

Do đó bạn không thể đơn giản nhấn phím ENTER để xuống dòng giữa chừng câu lệnh trong python.

Xuống dòng giữa câu Lệnh bằng ký tự `\`

Khi bạn có nhiều lệnh hoặc biểu thức dài, bạn có thể sử dụng xuống dòng để làm cho mã nguồn dễ đọc hơn. Python cho phép bạn sử dụng ký tự backslash \ để chia một dòng thành nhiều dòng để giảm độ dài của dòng mã.

Cú pháp viết sẽ như sau:

abc \
xyz

Trong đó abc và xyz là các phần của câu lệnh mà bạn muốn viết xuống dòng giữa chừng.
Dấu \ tại vị trí xuống dòng sẽ báo cho python biết bạn muốn xuống dòng bên trong câu lệnh python và viết câu lệnh trên nhiều dòng, do đó python sẽ không kết thúc câu lệnh ở vị trí này mà tiếp tục đọc nối câu lệnh ở các dòng tiếp theo ở phía dưới.

Với ví dụ bị lỗi ở trên, chúng ta cần viết lại nó với dấu \ như sau:

num = 10 + 20 + 30 + 40 + \
50 + 60 + 70
print (num)

Hãy thử cách viết này với chế độ tương tác :

Hãy chú ý tới dấu ba chấm ... , đó là do python sau khi xử lý dấu \ đã nhận định câu lệnh vẫn đang còn tiếp tục, do đó bạn có thể xuống dòng viết câu lệnh ở trên.

Qua ví dụ trên, bạn có thể thấy việc dùng dấu \ đã giúp chúng ta xuống dòng giữa chừng một câu lệnh quá dài để viết tiếp mà nó vẫn chạy được.

Xuống dòng ngoài câu Lệnh

Về căn bản, một câu lệnh trong python được viết trên môt dòng và được kết thúc bằng cách sử dụng ký tự xuống dòng được tạo ra khi bạn nhấn phím ENTER.
Đây là điểm này rất khác biệt so với các ngôn ngữ khác như JavaScript vốn có thể tùy ý xuống dòng tạo bởi phím ENTER khi viết câu lệnh.

Bạn có tham khảo sự khác biệt tại bài viết Xuống dòng trong JavaScript

Khi câu lệnh đã kết thúc và bạn đang ở ngoài câu lệnh, bạn có thể tùy ý xuống dòng bằng cách nhấn phím ENTER khi viết code python cho dễ nhìn. Các khoảng trống này cũng sẽ được bỏ qua khi chương trình được xử lý.
Ví dụ, chúng ta có thể xuống dòng bên ngoài câu lệnh python tùy ý như sau:

str1 = "Hello"

str2 =", Việt Nam"



print (str1 + str2)

Kết quả của ví dụ trên cũng giống như cách viết sau:

str1 = "Hello"
str2 =", Việt Nam"
print (str1 + str2)

Kết quả

Hello, Việt Nam

Xuống dòng trong khối lệnh

Khi bạn viết các khối lệnh (block code) trong Python, bạn cũng có thể sử dụng xuống dòng kết hợp với thụt đầu dòng để làm cho khối lệnh đó dễ đọc hơn. Dưới đây là một ví dụ với khối lệnh if:

if x > 5:
    print("x lớn hơn 5")
    y = 2 * x
else:
    print("x không lớn hơn 5")

Xuống dòng trong Khai Báo Hàm

Khi bạn định nghĩa một hàm trong Python, bạn cũng có thể sử dụng xuống dòng để làm cho khai báo hàm dễ đọc hơn. Dưới đây là một ví dụ:

def add_numbers(x,
                y):
    return x + y

Ở đây, chúng ta đã sử dụng xuống dòng để chia thành nhiều dòng trong khai báo hàm, giúp làm cho mã nguồn dễ đọc hơn, đặc biệt khi có nhiều tham số.

Xuống dòng giữa các Lệnh

Xuống dòng cũng được sử dụng để chia các lệnh thành từng dòng riêng biệt. Mỗi lệnh hoặc phần của mã Python thường nên nằm trên một dòng riêng để làm cho mã dễ đọc hơn. Dưới đây là một ví dụ:

x = 10
y = 20
result = x + y

Ở đây, mỗi lệnh nằm trên một dòng riêng biệt, giúp mã trở nên rõ ràng hơn.

In Xuống Dòng trong Python

In Xuống Dòng bằng ký tự escape `\n`

Khi bạn muốn in một dòng trống hoặc thực hiện xuống dòng trong mã Python, bạn có thể sử dụng ký tự escape \n. Ví dụ:

print("Dòng 1\n\nDòng 2")

Kết quả sẽ là:

Dòng 1

Dòng 2

Ký tự \n cũng có thể được sử dụng để thêm khoảng trắng giữa các dòng in.

In xuống dòng bằng option của hàm print

Trong python, chúng ta sử dụng hàm print để in các ký tự ra màn hình.
Có nhiều cách dùng hàm print, trong đó cú pháp hàm print cơ bản không chỉ định option như sau:

print(line)

line là dòng kết quả bạn muốn in ra màn hình. Bạn có thể chỉ định trực tiếp giá trị của line hoặc gán nó vào một biến và in giá trị của biến đó ra.

Về mặc định sau khi kết thúc một câu lệnh sử dụng hàm print cơ bản, thì kết quả hiển thị ra màn hình sẽ tự động in xuống dòng trong python
Do đó bạn không cần lo lắng dòng kết quả có được in xuống dòng trong python khi sử dụng hàm print cơ bản hay không.

Hãy cùng xem ví dụ cụ thể sau đây:

# chỉ định trực tiếp dòng kết quả muốn in ra màn hình
print("Việt Nam ")
print("vô địch")

Kết quả sẽ là:

Việt Nam 
vô địch

In không xuống dòng trong Python

Ở phần trên chúng ta đã biết về mặc định sau khi kết thúc một câu lệnh sử dụng hàm print cơ bản không option, thì kết quả hiển thị ra màn hình sẽ tự động in xuống dòng trong python.
Câu hỏi đặt ra là vậy để in không xuống dòng trong python chúng ta phải làm thế nào?
Cách làm rất đơn giản, chúng ta cần thêm option bằng cách chỉ định thêm tham số endtrong hàm print như sau:

print(line, end='')

Bằng cách thêm tham số end='' vào hàm print như trên, các kết quả sẽ được in không xuống dòng trong python như ví dụ sau:

# in không xuống dòng trong python
print("Việt Nam ", end='')
print("vô địch")

Kết quả in không xuống dòng trong python:

Việt Nam vô địch

Tổng kết

Trên đây Kiyoshi đã hướng dẫn bạn cách xuống dòng trong python rồi. Để nắm rõ nội dung bài học hơn, bạn hãy thực hành viết lại các ví dụ của ngày hôm nay nhé.

Ngoài xuống dòng trong python thì thụt lề trong python cũng là một kiến thức căn bản bạn cần làm chủ khi bắt đầu học python. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết Thụt lề trong python nhé.