HOME › python cơ bản - lập trình python cho người mới bắt đầu>>05. số trong python

Biểu thức số học trong Python

8 tháng 11 ,2023

Biểu thức số học là một phần quan trọng của lập trình Python và các ngôn ngữ lập trình khác. Chúng cho phép bạn thực hiện các phép toán số học, tính toán giá trị, và xử lý dữ liệu số một cách dễ dàng. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về biểu thức số học trong Python, cách sử dụng chúng, và tại sao chúng quan trọng trong lập trình.

Các toán tử số học

Python cung cấp một loạt các toán tử số học cho phép bạn thực hiện các phép tính cơ bản như cộng, trừ, nhân, chia và lấy phần dư. Dưới đây là một số ví dụ về cách sử dụng các toán tử này:

Cộng (+)

Toán tử cộng (+) được sử dụng để thực hiện phép cộng giữa hai số:

a = 5
b = 3
result = a + b  ## Kết quả: 8

Trừ (-)

Toán tử trừ (-) được sử dụng để thực hiện phép trừ giữa hai số:

a = 10
b = 4
result = a - b  ## Kết quả: 6

Nhân (`*`)

Toán tử nhân (*) được sử dụng để thực hiện phép nhân giữa hai số:

a = 6
b = 7
result = a * b  ## Kết quả: 42

Chia (/)

Toán tử chia (/) được sử dụng để thực hiện phép chia giữa hai số:

a = 20
b = 5
result = a / b  ## Kết quả: 4.0 (luôn trả về số thực)

Lấy phần dư (%)

Toán tử lấy phần dư (%) được sử dụng để tính phần dư của phép chia giữa hai số:

a = 15
b = 7
result = a % b  ## Kết quả: 1

Ưu tiên của toán tử

Khi sử dụng nhiều toán tử trong một biểu thức, Python tuân theo một thứ tự ưu tiên cụ thể. Thứ tự ưu tiên của toán tử trong Python tuân theo quy tắc BODMAS:

B: Biểu thức trong dấu ngoặc tròn được tính trước.
O: Sau đó, các phép toán mũ (lũy thừa) được tính.
DM: Sau đó, các phép nhân và chia được tính từ trái qua phải.
AS: Cuối cùng, các phép cộng và trừ được tính từ trái qua phải.

Ví dụ:

result = 2 + 3 * 4  ## Kết quả: 14 (3 * 4 trước, sau đó cộng với 2)

Tuy nhiên, bạn có thể sử dụng dấu ngoặc để ưu tiên phép tính cụ thể:

result = (2 + 3) * 4  ## Kết quả: 20 (2 + 3 trước, sau đó nhân với 4)

Chuyển đổi kiểu số trong biểu thức

Trong Python, bạn có thể tự động hoặc tường minh chuyển đổi kiểu số khi thực hiện các phép toán. Điều này có nghĩa là nếu bạn thực hiện phép toán giữa hai kiểu số khác nhau, Python có thể thực hiện chuyển đổi kiểu số tự động để thực hiện phép toán.

Ví dụ:

a = 5  ## Số nguyên
b = 2.0  ## Số thực
result = a / b  ## Python tự động chuyển đổi a thành số thực trước khi chia
## Kết quả: 2.5

Tuy nhiên, bạn cũng có thể tường minh chuyển đổi kiểu số bằng cách sử dụng các hàm chuyển đổi như int(), float(), hoặc complex().

Ví dụ:

a = 5.7  ## Số thực
b = int(a)  ## Chuyển đổi a thành số nguyên
## Kết quả: 5

Làm tròn số trong biểu thức

Python cho phép bạn làm tròn số trong biểu thức sử dụng hàm round(). Hàm này làm tròn số thực đến một số chữ số thập phân cụ thể.

Ví dụ:

x = 3.14159
rounded_x = round(x, 2)  ## Làm tròn đến 2 chữ số thập phân
## Kết quả: 3.14

Sử dụng biểu thức số học trong thực tế

Biểu thức số học rất quan trọng trong lập trình và được sử dụng trong nhiều tình huống thực tế. Chúng có thể được sử dụng để tính toán giá trị, xử lý dữ liệu, và thực hiện các

phép tính phức tạp. Dưới đây là một số ví dụ về cách biểu thức số học được sử dụng trong thực tế:

Tính toán tổng, trung bình, tối thiểu, tối đa

numbers = [10, 20, 30, 40, 50]
total = sum(numbers)  ## Tính tổng
average = sum(numbers) / len(numbers)  ## Tính trung bình
minimum = min(numbers)  ## Tìm giá trị nhỏ nhất
maximum = max(numbers)  ## Tìm giá trị lớn nhất

Tính toán tiền lương

hourly_rate = 15.0  ## Giá trị mỗi giờ
hours_worked = 40  ## Số giờ làm việc
total_salary = hourly_rate * hours_worked  ## Tính tiền lương

Tính toán tiền thuế

income = 50000  ## Thu nhập
tax_rate = 0.15  ## Tỷ lệ thuế
tax = income * tax_rate  ## Tính tiền thuế

Kết luận

Trên đây Kiyoshi đã hướng dẫn bạn về biểu thức số học trong python rồi. Biểu thức số học là một phần quan trọng của lập trình Python và làm cho việc xử lý dữ liệu số trở nên dễ dàng. Chúng ta đã tìm hiểu về các toán tử số học, ưu tiên toán tử, chuyển đổi kiểu số, làm tròn số và cách sử dụng biểu thức số học trong các tình huống thực tế. Hiểu biểu thức số học giúp bạn xử lý dữ liệu số hiệu quả và thực hiện các tính toán số học phức tạp trong ứng dụng của bạn.